Bireysel Konutlarda Fahiş Fiyat Artışlarına Bakanlıktan Ceza

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Dr. Ali Yüksel, konut fiyatları artışına yönelik denetim uygulamalarını gayrimenkul hukuku açısından değerlendirdi.

Gayrimenkul piyasasında son yıllarda yaşanan hızlı konut fiyatları artışı, kamu otoritelerinin gündeminde yer almaya devam ediyor. Ticaret Bakanlığı, yakın tarihte yapılan bir şikâyet üzerine yürüttüğü inceleme sonucunda, internet üzerinden yayımlanan bir konut ilanında bir ay içinde 1 milyon TL’den fazla fiyat artışı yapıldığını tespit ederek, ilgili tarafa 100.000 TL idari para cezası uyguladı. Dr. Ali Yüksel, bu uygulamanın gayrimenkul hukuku bakımından önem taşıdığını belirtti.

Yasal Dayanak: Ticari Nitelikteki İşlemler Denetim Kapsamında

Dr. Ali Yüksel, bu tür cezai uygulamaların ticari faaliyet yürüten emlak işletmeleri ve aracı kuruluşlara yönelik olduğunu vurguladı. Gayrimenkul hukuku kapsamında, Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği ve Perakende Ticaret Yönetmeliği’nin yalnızca profesyonel emlak işletmelerini kapsadığını hatırlattı.

“Bir vatandaş, kendi evini satarken ilan fiyatında değişiklik yaparsa bu durum yönetmelik hükümlerine girmez. Ancak bir emlak ofisi aynı taşınmaz için farklı ilanlar vererek veya konut fiyatları üzerinde manipülasyon yaparak piyasayı bozuyorsa, o zaman cezai yaptırım gündeme gelir.” ifadelerini kullandı.

Bireysel Satışlar ile Ticari Faaliyet Arasındaki Ayrım

Dr. Ali Yüksel, bireysel satışlar ile ticari faaliyet arasındaki farkın gayrimenkul hukuku açısından büyük önem taşıdığını belirtti:

“Eğer ilan bir vatandaş tarafından verilmişse ve bu kişi yalnızca kendi konutunu satıyorsa, idari ceza hukuken doğru olmayabilir. Ancak çok sayıda gayrimenkule sahip olup satışları sürekli hale getiren kişiler fiilen ticari faaliyet yürütüyor sayılabilir. Bu durumda gayrimenkul hukuku farklı hükümler uygular.” Ayrıca, konut fiyatları artışının cezaya konu olabilmesi için ekonomik verilerle uyumsuz olması gerektiğini belirten Dr. Ali Yüksel, “Döviz kuru, belediye yatırımı veya bölgesel gelişmeler gibi somut gerekçeler varsa fiyat artışı makul kabul edilir. Ancak hiçbir gerekçe olmadan yapılan artışlar haksız fiyat oluşturma kapsamında değerlendirilir.” dedi.

“Konut Piyasası Borsa Gibi Hareket Etmemeli”

Dr. Ali Yüksel, konut fiyatları alanında yaşanan spekülatif hareketlerin toplum üzerindeki etkisine dikkat çekti. “Pandemi sonrasında konut fiyatları adeta borsa gibi dalgalanır hale geldi. Bakanlığın denetimleri bu açıdan yerinde, ancak kalıcı çözüm için yapısal düzenlemelere ihtiyaç var.” diyen Yüksel, gayrimenkul hukuku çerçevesinde bu piyasaların tıpkı enerji veya petrol piyasası gibi kamusal gözetim altında olması gerektiğini vurguladı.

Gayrimenkul Hukukunda Yapısal Reform İhtiyacı

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Dr. Ali Yüksel, mevcut Borçlar Kanunu hükümlerinin günümüz ekonomik koşullarıyla uyumsuz olduğunu dile getirdi. “Konut kiralamalarına ilişkin maddeler sosyal ve ekonomik gerçeklerle örtüşmüyor. Aynı binada bir daire eski kiracıya düşük, diğeri yeni kiracıya üç kat bedelle kiralanabiliyor. Bu adaletsizliği önlemek için konut fiyatları ve kira artışlarını düzenleyen bağımsız bir kurul oluşturulmalı.” dedi.

Dr. Ali Yüksel, ayrıca yeni anayasa çalışmaları kapsamında gayrimenkul hukuku ve konut hakkının sosyal devlet ilkesi doğrultusunda yeniden ele alınması gerektiğini belirtti: “Devlet, vatandaşını konut sahibi yapmayı anayasal bir hedef olarak benimsemeli. Özellikle dezavantajlı kesimlere yönelik sosyal konut politikaları yasal güvenceye kavuşturulmalıdır.” ifadelerini kullandı.

Programda konuşan Dr. Ali Yüksel, gayrimenkul hukuku perspektifinden, konut fiyatları dalgalanmalarının hem ekonomik hem de toplumsal sonuçlar doğurduğuna dikkat çekti. Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü, piyasaların adil, şeffaf ve sürdürülebilir biçimde işlemesi için hem yasal düzenlemelerin hem de kamusal denetimin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü’nden Kamuoyuna Çağrı

Uzmanlar, konut fiyatları artışlarından etkilenen vatandaşların, gayrimenkul hukuku çerçevesinde haklarını koruyabilmeleri için süreci dikkatli yönetmeleri gerektiğini belirtiyor. Haksız fiyat artışları, eksik bilgilendirme veya hukuka aykırı uygulamalara maruz kalan kişilerin, süreci alanında uzman hukukçularla yürütmeleri öneriliyor.

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü, konut fiyatları dengesinin sağlanması, bireysel hakların korunması ve hukuki belirliliğin artırılması yönünde yürüttüğü çalışmalarını kamuoyuyla paylaşmaya devam edecek.